“สถาบันอาศรมศิลป์” เป็นสถาบันอุดมศึกษาเอกชนขนาดเล็ก ที่ดำเนินงานในรูปแบบของกิจการเพื่อสังคม (SE : Social Enterprise:) ได้รับอนุญาตจัดตั้งเป็นสถาบันอุดมศึกษาเอกชนระดับบัณฑิตศึกษาจากสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา ตั้งแต่ตุลาคม 2549
ปัจจุบัน สถาบันอาศรมศิลป์ เปิดให้บริการวิชาการ ด้วยการจัดการเรียนรู้ในระดับปริญญาตรี ปริญญาโท และหลักสูตรประกาศนียบัตร ใน 3 สาขา ได้แก่ ศึกษาศาสตร์ สถาปัตยกรรมศาสตร์ และศิลปศาสตร์ (ผู้ประกอบการสังคม) พร้อมทั้งให้บริการชุมชน ด้วยความเชี่ยวชาญจากศาสตร์ทั้งสามและการบูรณาการข้ามศาสตร์ ร่วมมือกับเครือข่ายการเรียนรู้ทั้งในและต่างประเทศ โดยดำเนินงานในรูปแบบของโครงการเพื่อร่วมสร้างนวัตกรรมที่นำไปสู่การแก้ไขปัญหาสังคมและสิ่งแวดล้อม
เจตนารมณ์แรกเริ่มก่อตั้งสถาบันอาศรมศิลป์ มุ่งหวังที่จะให้เป็นโรงเรียนสอน “ครู” จากประสบการณ์การดำเนินงานของโรงเรียนรุ่งอรุณ กว่า 10 ปี จึงเล็งเห็นความสำคัญว่า”ครู” คือผู้นำทาง “ศิษย์” ไปสู่การเรียนรู้ที่ถึงคุณค่าแท้ เป็นที่มาของการเปิดสอนในสาขาศึกษาศาสตร์ พร้อมกับตระหนักว่าการออกแบบสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมย่อมเอื้อต่อการเรียนรู้ สาขาสถาปัตยกรรมศาสตร์ จึงถือกำเนิดขึ้น ต่อมาได้เปิดสอน สาขาศิลปศาสตร์ (ผู้ประกอบการสังคม) เพื่อให้บริการวิชาการแก่ชุมชน ที่ต้องการพัฒนาตนเองให้เป็นมืออาชีพและพึ่งพาตนเองได้ด้วยการดำเนินกิจการเพื่อสังคม (Social Enterprise)
การจัดการเรียนรู้ที่สถาบันอาศรมศิลป์ ใช้แนวคิดการจัดการเรียนรู้อย่างเป็นองค์รวม (Holistic Learning) เป็นสำคัญ ประกอบด้วยหลักการ 3H ได้แก่
Heart การพัฒนาคุณค่าภายใน (core value)
Head การพัฒนาความรู้ที่จำเป็น (core knowledge) และ
Hand การพัฒนาทักษะที่สำคัญ (core skill)
เพื่อให้ผู้เรียนได้พัฒนาศักยภาพการเรียนรู้สูงสุดของมนุษย์ที่เข้าถึงวิชาการและวิชาชีวิต ด้วยการเรียนรู้
บนการงานจริง (Work-Based Learning) ผ่านโครงงานวิจัยและโครงการบริการชุมชนต่างๆ ของสถาบันฯ ภายใต้บรรยากาศการเรียนรู้ที่เป็นมิตรและการเอาใจใส่ดูแลนักศึกษาอย่างใกล้ชิดจากคณาจารย์และผู้เชี่ยวชาญพิเศษด้านต่าง ๆ เพื่อร่วมกันพัฒนาผู้เรียนไปสู่การเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงและร่วมพัฒนาสังคม
วิชาชีพ “ครู” ศึกษาศาสตร์ มีฐานปฏิบัติการเรียนรู้อยู่ที่โรงเรียนรุ่งอรุณ มีห้องเรียนจริงที่มีนักเรียนตั้งแต่ระดับอนุบาล ถึงมัธยมศึกษาตอนปลาย วิชาชีพ “สถาปนิก” สถาปัตยกรรมศาสตร์ มีฐานปฏิบัติการเรียนรู้อยู่ที่ บริษัท สถาปนิกชุมชนและสิ่งแวดล้อม อาศรมศิลป์ จำกัด และสตูดิโอสถาปนิกวิชาชีพ ซึ่งทำงานบริการด้านสถาปัตยกรรมที่เชื่อมโยงกับชุมชนและสิ่งแวดล้อม ให้บริการลูกค้าที่หลากหลาย ตั้งแต่ผู้มีรายได้สูง ปานกลาง จนถึงผู้ไม่มีรายได้ วิชาชีพ “ผู้ประกอบการสังคม” มีฐานการเรียนรู้อยู่ที่เครือข่ายการเรียนรู้ต่างๆ อาทิ กสิกรรมธรรมชาติมาบเอื้อง จ.ชลบุรี ศูนย์การเรียนรู้วัดพระบรมธาตุดอยผาส้ม จ.เชียงใหม่ ศูนย์การเรียนรู้บ้านเรียนละครมรดกใหม่ จ.ปทุมธานี ศูนย์การเรียนรู้โรงเรียนมีชัยพัฒนา จ.บุรีรัมย์ ศูนย์การเรียนรู้แพทย์วิถีธรรม จ. ปทุมธานี
จากการบ่มเพราะความเชี่ยวชาญในศาสตร์ทั้งสาม และการบูรณาการข้ามศาสตร์ สถาบันอาศรมศิลป์ให้บริการชุมชน ด้วยการร่วมมือกับเครือข่ายการเรียนรู้ทั้งในและต่างประเทศ ดำเนินโครงการเพื่อชุมชน โดยใช้งานวิจัยและกระบวนการเรียนรู้ ร่วมสร้างนวัตกรรมที่นำไปสู่การแก้ไขปัญหาสังคมและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน ตัวอย่างโครงการที่ดำเนินงานในปัจจุบัน ได้แก่
จากความพยายามในการทำงานดังกล่าว ตัวชี้วัดผลแห่งความสำเร็จ คงมิใช่เพียงรางวัลต่าง ๆ ที่สถาบันฯได้รับ แต่สิ่งสำคัญก็คือ การที่ “คน” ในสังคมลุกขึ้นมาสานต่อความเข้มแข็งของตน ให้เกิดความยั่งยืนด้วยตนเอง สถาบันอาศรมศิลป์จึงจะบรรลุปณิธานแห่งการเป็นสถาบันที่มุ่งการบูรณาการเรียนรู้ในทุกศาสตร์กับการพัฒนาสังคมในศตวรรษที่ 21 อย่างเป็นองค์รวม อย่างแท้จริง